Lan thủy tiên là một loài hoa lan xinh đẹp, được rất nhiều người ưa chuộng trồng làm cảnh trong gia đình. Với nhiều loại màu sắc đa dạng nên chúng đem lại những ý nghĩa đặc biệt khác nhau. Vì vậy, hãy theo dõi bài viết dưới đây để trang bị cho mình những thông tin hữu ích về cách trồng và chăm sóc hoa lan thủy tiên đơn giản, nhanh ra hoa nhé.
Nguồn gốc của lan thủy tiên
Lan thủy tiên hay còn được gọi là lan sơn thủy tiên, có tên gọi khác theo tiếng latin là Dendrobium Chrysotoxum var. Suavissimum. Đây là một biến thể của dòng lan hoàng lạp. Thực tế thì sơn thủy tiên hiện nay ở Việt Nam là rất quý hiếm nên nếu bạn có may mắn sở hữu được một giỏ thì đó chính là một báu vật. Mặc dù không quá đắt đỏ song muốn sở hữu thì tương đối khó.
Cách trồng và chăm sóc lan sơn thủy tiên
Thời điểm thích hợp để ghép cây
Thời gian ghép phù hợp nhất là khi mầm non ở gốc còn chưa bụng hay mới nhú và chưa có rễ non. Thế nhưng lúc nào ghép cũng được, quan trọng là bạn phải biết kỹ thuật chăm sóc sao cho đúng. Giả hành con đã có rễ dài thì khi mua về bạn phải chấp nhận là giống này sẽ không cho thêm rễ nữa hay rất khó để mọc rễ mới.
Chuẩn bị giá thể
Lũa và gỗ: Chọn giá thể là lũa hay gỗ càng cứng thì càng tốt. Nếu là gỗ thì nên bỏ vỏ đi vì chỉ được 1-2 năm là vỏ sẽ bị mục, lúc đó đây sẽ là nơi sinh trưởng của sâu bọ, ốc sên, nấm khuẩn và khi vỏ không bong ra thì đồng nghĩa cây lan cũng bị bong luôn.
Chậu đất nung: Hoặc bạn cũng có thể chọn giá thể là chậu đất nung nhiều lỗ, trồng lan Sơn thủy tiên trong chậu này cũng được hay cho nó bám bao bọc xung quanh chậu đều được. Bên trong bỏ vỏ thông hay dớn vụn vào.
Dớn cục, dớn bảng cũng là một sự lựa chọn tốt, việc ghép lan lên hai giá thể này tương đối dễ thực hiện, dễ chăm sóc và còn dễ đóng vào thùng xuất đi xa.
Nếu bạn thích sự phá cách, có thể ghép lên gạch đá, ngói, bê tông, đất nung, ống nước… cũng được.
Tuy nhiên với kinh nghiệm cá nhân đã tích lũy từ việc trồng thành công hàng trăm giỏ lan thì tôi khuyên bạn nên trồng bằng đất nung, chậu nhựa hoặc chậu gỗ. Bỏ vào trong là dớn sợi cắt nhỏ hay dớn ổ phụng xé nhỏ, có thể là vỏ thông 2x2cm. Vì Sơn thủy tiên ưa ẩm, giả hành vươn thẳng và vòi hoa lan Sơn thủy tiên cong ra tứ phía. Nên khi ra hoa sẽ trưng bày được ở nhiều nơi, có thể đặt trên bàn, trên giàn, trên ban thờ, giữa sân…
Chuẩn bị và xử lý giống
Nên chọn bụi, khóm còn cứng cáp, xanh, không bị dập nát hay lở loét, lá cây không đóm, rách thủng, càng có nhiều giả hành còn lá thì càng tốt. Khi chọn mua, nên chọn hàng khô, nếu bộ rễ lan đã bị ướt nhách thì khả năng chúng đã được ngâm nước để nặng cân. Mang giống này về trồng tỷ lệ chết rất cao.
Bạn nhớ quan sát mầm gốc, gốc, bộ rễ, lá, tốt nhất nên mua những giỏ lan mà có giả hành thế hệ sau dài và to hơn thế hệ trước.
Tiến hành cắt bỏ rễ già đã dập nát, rồi rửa sạch bằng nước lã. Tiếp đến ngâm trong dung dịch Physan tầm 5-20 phút (nếu ngâm quá thời gian sẽ bị hại cây). Bạn có thể thay Physan bằng dung dịch Benkona hay Nano Bạc.
Sau khi ngâm xong, để nơi khô ráo rồi ngâm tiếp trong nước Hùng Nguyễn 6 trong 1 (hay chế phẩm kích cây, kích mầm, chống sốc, B1+Atonik, hoocmôn super Thriver ….) trong vòng 30-60 phút. Nếu ít cây thì có thể xịt thay vì ngâm cũng được.
Chăm sóc lan sơn thủy tiên
Sau khi ghép xong đặt cây vào chỗ mát, có ánh sáng tầm 50% là được. Mỗi ngày tưới 2 lần vào lúc sáng và chiều. Chờ cho đến khi cây hồi và đã quen với khí hậu rồi thì treo lan Sơn thủy tiên dưới một lớp lưới Đài hoặc Thái. Nên cho lan ăn nắng ngay khi cây còn chưa ra rễ và nảy mầm.
Cách kích lan thủy tiên ra hoa
Thời gian nở hoa của lan thủy tiên là khoảng 45 ngày, nên thời gian kích hoa tết thích hợp nhất là vào khoảng 10 – 15/11 âm lịch. Ngoài những yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm,… thì hiện có 2 cách kích hoa như sau:
+ Phun Keiki Duy Spray vào phần thân phía ngọn của cây.
Các loại lan thủy tiên
Thủy Tiên vàng (Dendrobium chrysotoxum)
Thường ở độ cao trên 100m. Chúng có giả hành hình dùi bắp, hẹp ở đáy; lớn mập ở giữa rồi thon lại, có nhiều sóng dọc thấp, màu vàng khi già, cao đến 30cm, mập ú to 3-5cm đường kính; mang 6-7 lá ở đỉnh, dài 8-15cm, rộng 2.5-3cm. Chùm hoa mọc mạnh, nghiêng xéo ra rồi cong xuống, dài đến 20cm với nhiều hoa thưa. Hoa to cỡ 5cm, thơm, màu vàng đậm, ánh như sáp, trung tâm môi vàng cam, có lông và rìa mép.
Loài này có hoa khoảng tháng 2 (âm lịch), ở Đà Lạt chúng có nhiều hoa hơn và khít nhau hơn ở Tp. HCM.
Thủy tiên trắng (Dedrobium farmeri)
Loài này còn có tên gọi khác là lan thủy tiên vuông. Giả hành hình thoi có 4 cạnh rõ rệt nhất là ở phân nữa bên trên, cao cỡ 30cm với 3-4 lá mọc tập trung ở đỉnh; lá xoan thon, dài 8-10cm, rộng 3.5-5cm. Chùm hoa ở gần ngọn, thường ở trên các giả hành đã rụng lá, dài đến 25-30cm. Hoa to cỡ 5cm, màu trắng với môi tròn màu vàng có viền trắng ở mép. Mùa hoa khoảng tháng Giêng (tháng 1 âm lịch) nhưng cũng có thể ra hoa thất thường trong năm.
Lan thủy tiên cam (Dendrobium thyrsiflorum)
Loài này có thể ra hoa ở vùng nóng như Tp. HCM vì trong thiên nhiên chúng mọc ở vùng có cao độ tương đối thấp. Trồng trong giỏ gỗ hay buộc vào gốc cây, miếng dớn thì chúng phát triển tốt hơn là trồng trong chậu đất. Cần che bớt nắng và có ẩm cao khi phát triển, cần có khô và lạnh để ra hoa tốt.
Đây là loài khó cho hoa ở vùng nóng, chúng sống ở vùng cao nơi có tán lá dày. Thân hình dùi có luống rãnh, cao đến 40cm, 4-6 lá ở gần đỉnh, màu lục đậm, dài 10cm, rộng 3-4cm. Phát hoa thòng, mang 30-50 hoa khít nhau. Lá dài và cánh hoa trắng hay vàng nhạt, môi xòe tròn, màu cam đậm có rìa mịn ở mép.
Lan thủy tiên mỡ gà (Dendrobium densiflorum)
Loài này cũng khó ra hoa ở Tp.HCM vì chúng ở núi có cao độ cao. Nó trông tựa như Den. farmeri với giả hành có 4 cạnh nhưng tròn hơn và đậm màu lục hơn. Phát hoa dày, toàn màu vàng; môi đậm hơn, hình phễu chứ không xòe tròn, trung tâm màu vàng cam, có rìa mịn ở mép.
Thủy Tiên hường (Dendrobium amabile)
Loài này cũng ở vùng núi cao, có thân lỏng khỏng, dài đến 90cm với nhiều luống rãnh. Lá xoan thon, dai, dày, to 12 x 4-7cm. Chùm hoa dài đến 30cm, thòng, xếp hoa thưa như Thủy Tiên trắng nhưng hoa có màu ửng hường với môi vàng, trung tâm cam.
Thủy tiên (Kiều) hường thông thường
Thân tròn, có đường gân nổi tạo thành rãnh giữa các đốt, màu tím nâu, đen. Bản lá to, dày hoặc mỏng, mọc đối cách, dài chừng 12 cm rộng 5-7 cm, xanh tốt quanh năm. Loại dày lá hoa bền (thời gian hoa nở kéo dài) hơn loại lá mỏng. Phát hoa nhú ra tại gần đỉnh của giả hành, mọc thành chùm dài khoảng 30cm, hoa thưa mầu hồng tím nhạt to 4-5 cm, lưỡi mầu vàng cam, nở vào muộn hơn loài tím Huế (khoảng tháng 6-7) hơi thơm.
Thủy tiên (Kiều) tím Huế
Phân biệt lan hoàng lạp và sơn thủy tiên
Để phân biệt được hai giống lan này với nhau rất khó, không thể dựa vào những đặc điểm nhân dạng bên ngoài mà có thể phân biệt được mà chỉ có thể đợi khi hoa nở ra mới có thể nhận biết được đâu là lan sơn thủy tiên, đâu là lan hoàng lạp.
Điểm khác biệt giữa hai loại hoa này đó chính là họng bông hoa. Với lan sơn thủy tiên thì họng hoa có màu đỏ nâu, nâu tím, tím thẫm, tím đỏ hay đỏ thẫm. Còn hoa hoàng lạp lại có màu vàng đặc trưng.
Nếu như bạn muốn mua hoa lan sơn thủy tiên mà sợ nhầm lẫn với lan hoàng lạp thì có thể dựa trên những đặc điểm này của hoa để phân biệt một cách chính xác nhất.
Giá bán lan thủy tiên
Hoa lan thủy tiên tuy so với một số loài lan khác ở Việt Nam tuy không phổ biến bằng nhưng giá bán cũng không quá đắt. Đối với khóm lan thủy tiên có thể có mức giá từ 40.000 – 50.000 VNĐ/khóm. Với những cây lan sơn thủy tiên đã được trồng và có thể đã ra hoa thì mức giá dao động từ 100.000 – 200.000 VNĐ/cây hoặc thậm chí đắt hơn tùy loại. Ngoài ra, khóm giống lan thủy tiên còn có thể được bán theo cân, với giá bán là khoảng 500.000 VNĐ/kg.
Để mua được cây lan sơn thủy tiên chất lượng, bạn hãy tham khảo thông tin thật kỹ theo nhiều nguồn và tìm kiếm những địa chỉ cung cấp giống và cây cảnh, hoa cảnh sẵn uy tín nhé.
>> Xem thêm: Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc hoa lan vảy rồng
https://bit.ly/2W8sfA5 https://bit.ly/2Wsc80m